با وجود بازیهای کامپیوتری و تلفنهای همراه، دور کردن کودکان مبهوت از صفحهنمایش هر روز دشوارتر میشود. با اوج گرفتن پیشرفت فناوری، این ذهنیت در برخی از والدین وجود داشت که توانایی کار کردن با ابزارهای هوشمند مانند کامپیوتر، ممکن است برای تقویت هوش کودکان مفید باشد.
من سید سعید بهکام، دکتر روانشناس هستم. با من در این مقاله همراه باشید
یک شرکت تولیدکننده اسباببازی به سراغ پژوهشگران حوزه سلامت کودکان رفت تا از آنها بپرسد چه اسباببازیای برای کودکان مفیدتر است.
کار اصلی کودکان، بازی و یادگیری، و ابزار آنها اسباببازی است؛ اما با چنین مجموعه عظیمی از اسباببازیهای موجود در بازار، کدامیک از آنها میتواند بهترین ابزار برای کمک به نوزادان، کودکان نوپا و خردسالان در یادگیری و رشد و درعینحال سرگرمی باشد؟
آیا بازی کردن مهم است؟
بازی کردن بخشی ضروری از رشد کودک است و همه کودکان، بدون در نظر گرفتن پیشینه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آنها، در گستره جهان در این ویژگی مشترکاند. بازی به رشد مهارتهای شناختی و حرکتی کودکان، و نیز اجتماعی شدن و بهرهگیری آنان از رفاه عاطفی کمک میکند.
بازی مشغولیت اصلی کودکان پیشدبستانی است و باید بیشتر به چشم فعالیت سازنده مغزی دیده شود تا صرفا راهی برای گذراندن وقت.
بهبود تواناییهای شناختی
اسباببازیهای سنتی مانند جورچین و بلوکهای چوبی، فرصتی برای تحریک رشد شناختی فراهم میکنند. بسیاری از آنها شامل نوعی بازی سازندهاند که از طریق تشخیص اعداد، حروف و شکلها، مهارتهای ریاضی، سوادآموزی یا تخیل و داستانگویی را در کودک حمایت و تقویت میکنند.
تفکر خلاقانه
استفاده از اسباببازیهای سنتی همچنین به خلاقیت و بازی آزادانهتر کمک میکند که در آن، کودکان از اسباببازیها و دیگر لوازم اضافی برای خلق صحنههای تخیلی استفاده میکنند. بارها دیدهاید که کودکان نوپا به ظروف آشپزخانه به چشم اسباببازی نگاه میکنند. در این مدل بازی، هر بخش خانه یا محیط پیرامون میتواند به منزله بخشی از بازی، به دنیای کودکان اضافه شود.
زبان و مهارتهای ارتباطی
به نظر میرسد که اسباببازیهای سنتی تاثیر مثبتی بر ارتباط بین والدین و نوزادان دارند. یک مطالعه بررسی کرده است که آیا نوع اسباببازی، تاثیری بر ارتباط والدین با نوزاد دارد یا خیر. نتایج نشان داد که اسباببازیهای الکترونیکی باعث تبادل کلمات کمتر بین کودک و مراقب میشود؛ به این معنا که در این بازیها، تعامل و مشارکت بین والدین و فرزندانشان کمتر است.
بازیهای بسیاری از اسباببازیهای سنتی، دارای محتوای تعاملی و مهارتهای اجتماعی، مانند برقراری ارتباط و رعایت نوبت است. کودکان هنگام بازی با یکدیگر، سازش، به اشتراک گذاشتن و همکاری، و نیز توسعه مهارتهای زبانی و ارتباطی خود را میآموزند.
حمایت عاطفی و افزایش همدلی
اسباببازیهای سنتی معمولا به وضعیتهای احتمالی و حرفههای زندگی واقعی، مانند پزشک، مغازهدار و غیره مربوط میشوند و به کودکان امکان میدهند تا حین بازی، وانمود کنند که به دنیایی خیالی تعلق دارند و از این فعالیتها لذت ببرند. در این نوع بازیها، کودک اغلب باید خود را جای شخص دیگری بگذارد و بکوشد تصور کند که این شخص در موقعیتهای مختلف احتمالی، چگونه واکنش نشان میدهد. این بازیها با تشویق کودکان به تصور کردن موقعیتها و دیدگاههای دیگران، به تقویت همدلی کمک میکنند.
پیوند خانوادگی
اسباببازیهای سنتی، ابزارهایی ایدهآل برای بازیهای تعاملی بین والدین و مراقبان با کودکان فراهم میکنند. این امر میتواند به ایجاد روابط و پیوند بین مراقبان و کودک کمک کند، و لذت و احساس امنیت و رفاه بیشتری برای کودک فراهم خواهد کرد.
منبع: ایندیپندنت فارسی