شب زنده‌داران زودتر می‌میرند نه به این خاطر که دیرتر به رختخواب می‌‌روند

شب‌زنده‌داران زودتر از دیگران می‌میرند. در تحقیقی داده‌های مربوط به ۲۲ هزار و ۹۷۶ دوقلوی بالغ فنلاندی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است که نشان می‌دهد ۴۲.۹ درصد از این افراد «تا حدودی شب زنده‌دار» و «شب زنده‌دار» بوده‌اند.

نتیجه تحقیقی در نشریه کرونوبیولوژی اینترنشنال منتشر شده که نشان می‌دهد چرا افراد شب‌زنده دار زودتر از افراد دیگر می‌میرند. از لحاظ فنی این وضعیت به کرونوتایپ ما مربوط می‌شود، یعنی تمایل ما به خوابیدن یا فعال بودن در زمان‌های خاص را نشان می‌دهد.

من سید سعید بهکام هستم، دکتر سلامت. با من در این مقاله همراه شوید…

مطالعات قبلی نشان می‌داد که شب زنده‌داران در معرض خطر مرگ و میر بیشتری قرار دارند، چرا که آنها تمایل به رفتارهای پرخطرتر از خود نشان می‌دهند. در این مطالعه، به نظر می‌رسد که مرگ زودهنگام شب زنده‌داران به طور مستقیم به دلیل کرونوتایپ نیست، بلکه آنچه منجر به شب‌بیداری آنها می‌شود دلیل زودتر مردن آنهاست.

کریستر هابلین، محقق انستیتوی بهداشت حرفه‌ای فنلاند می‌گوید: «یافته‌های ما نشان می‌دهد که سهم کرونوتایپ در مرگ و میر این افراد کم است یا به طور مستقل اصلا وجود ندارد.»

به گفته هابلین در عوض، «به نظر می‌رسد افزایش خطر مرگ و میر مرتبط با فرد شب زنده دار به طور عمده ناشی از مصرف بیشتر تنباکو و الکل است. این وضعیت با کسانی مقایسه شده است که اصولا صبح زود از خواب بیدار می‌شوند.» به اصطلاح به این افراد «مورنینگ پرسن» گفته می‌شود.

این مطالعه داده‌های ۳۷ سال یعنی از سال ۱۹۸۱ تا ۲۰۱۸ میلادی و عواملی مانند تحصیلات، شاخص توده بدنی، عادات خواب و همچنین میزان سیگار کشیدن و نوشیدن الکل هر فرد را مورد بررسی قرار داده است.

تا سال ۲۰۱۸، محققان دریافتند که ۸۷۲۸ نفر از این شرکت‌کنندگان مرده‌اند. احتمال مرگ به هر دلیلی در افرادی که خود را «تیپ قطعی شب‌زنده دار» اعلام کرده بودند، ۹ درصد بیشتر از کسانی بود که «تیپ شخصیتی صبح‌بیدار» داشته‌اند.

در عین حال، شب زنده داران غیرسیگاری که زیاد مشروب نمی‌نوشیدند، «خطر مرگ به هر دلیلی» را هم نداشتند. تیم محققان دریافتند که سیگار کشیدن و نوشیدن الکل (که منجر به بیماری‌ها‌ی مرتبط با الکل و همچنین مسمومیت با الکل می‌شود) عامل این مرگ و میر مازاد است.

اختلال در خواب می‌تواند منجر به مشکلات روحی و جسمی زیادی شود و همچنین با اعتیاد به نیکوتین یا الکل مرتبط باشد.

محققان در مقاله خود عنوان کرده‌اند که یک رابطه متقابل میان «ریوارد سیستم» یا «سامانه پاداش مغز» با سیستم شب‌زنده داری وجود دارد و میزان مصرف الکل و مواد با ترجیح بیدار ماندن تا پاسی از شب ارتباط دارد.

به این ترتیب این مطالعه می‌گوید احتمال بیشتری هست که شب‌زنده‌داران در سنین پایین‌تر بمیرند. اما در واقع مرگ آنها به دلیل استعمال دخانیات و مشروبات الکلی است نه به این خاطر که دیر به رختخواب می‌‌روند.

برخلاف مطالعه قبلی، تیم تحقیقاتی جدید هیچ افزایشی در میزان مرگ و میر مرتبط با بیماری قلبی و عروقی پیدا نکرد.

با این حال مطالعات دقیق‌تر که شامل افراد بیشتری در کشورهای بیشتر می‌شود به روشن‌تر شدن موضوع کمک خواهد کرد. اما به نظر می‌رسد که نه تنها باید به عادات خواب، بلکه در برخی از انتخاب‌های زندگی که به تغییر در عادات خواب منجر می‌شود.

معایب شب زنده داری

شب زنده داری برای بعضی افراد به معنای بهبود کارایی و عملکرد است اما همین بهبود کارایی می‌تواند به قیمت مشکلات بزرگ‌تری تمام شود. ما در جامعه زندگی می‌کنیم و نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که کلاس‌های دانشگاه به جای روز در شب برگزار شود؛ یا اگر شغل ما فقط در شیفت روز ممکن باشد نمی‌توانیم خود را با محیط کار سازگار کنیم. پس نخستین اتفاق منفی شب زنده داری ناهماهنگی و ناسازگاری با دیگران و محیطی است که در آن زندگی می‌کنیم. اما این پایان مشکلات نیست شب زنده داری می‌تواند بیماری‌های جسمانی و روانی را نیز در فرد پدید آورد. در سال ۲۰۱۹ سموئل جونز و همکارانش در مورد ارتباط ژنومی کرونوتایپ و ریتم‌های شبانه‌روزی پژوهشی انجام دادند که نشان داد شب زنده داری خطر دچار شدن به اختلال روانی و مشکلات متابولیکی را افزایش می‌دهد. (کرونوتایپ واژ‌ه‌ای است که بیان‌گر تفاوت افراد شب زنده دار و سحرخیز است).^[۱] البته این را نمی‌توانیم انکار کنیم که ترجیح شب زنده داری حتماً فرد را بیمار و ناکارآمد می‌کند. بسیاری از نویسندگان، اندیشمندان، هنرمندان و چهره‌های سرشناس جهان کسانی بودند که ترجیح می‌دادند شب را به کار بپردازند و روزها استراحت کنند. برخی از مشکلات ناشی از شب زنده داری عبارتند از: