بدخوابی یا کمبود خواب می‌تواند تأثیرات منفی قابل‌توجهی بر سلامت جسمی و روانی افراد داشته باشد، یکی از جنبه‌های مهمی که تحت تأثیر قرار می‌گیرد، عملکرد و میل جنسی است.

تحقیقات نشان می‌دهد که کیفیت خواب نامطلوب می‌تواند به کاهش میل جنسی، اختلال در عملکرد جنسی و کاهش رضایت از روابط جنسی منجر شود.

من دکتر سید سعید بهکام هستم مشاور و روانشناس و سکستراپ، با من در این مقاله همراه شوید…

مدت زمان برای مطالعه این مقاله 10 دقیقه می‌باشد. ©

بدخوابی و کاهش میل جنسی

کمبود خواب می‌تواند باعث کاهش سطح هورمون‌های جنسی مانند تستوسترون در مردان و استروژن در زنان شود که هر دو نقش مهمی در میل و عملکرد جنسی دارند. همچنین، افزایش هورمون‌های استرس مانند کورتیزول در نتیجه‌ی کمبود خواب می‌تواند احساس خستگی، تحریک‌پذیری و کاهش انرژی را به همراه داشته باشد که همگی می‌توانند میل جنسی را کاهش دهند.

محققان در سال ۲۰۱۵ مطالعه‌ای را در مجله‌ی «Journal of Sexual Medicine» منتشر کردند و  نشان داد که هر یک ساعت خواب بیشتر در شب با افزایش ۱۴ درصدی احتمال فعالیت جنسی در روز بعد همراه است. این یافته نشان می‌دهد که بهبود کیفیت و کمیت خواب می‌تواند تأثیر مستقیمی بر افزایش میل و فعالیت جنسی داشته باشد.

اختلالات خواب مانند آپنه‌ی انسدادی خواب نیز می‌توانند تأثیرات منفی بر عملکرد جنسی داشته باشند. مطالعات نشان داده‌اند که افراد مبتلا به آپنه‌ی خواب بیشتر در معرض مشکلاتی مانند اختلال نعوظ در مردان و کاهش میل جنسی در زنان هستند. درمان این اختلالات می‌تواند به بهبود عملکرد جنسی کمک کند.

پیشنهاد می‌کنم مقاله‌ی زنانی که خروپف می‌کنند در رسیدن به اوج لذت جنسی مشکل دارند رو مطالعه بفرمایید.

بهبود کیفیت خواب می‌تواند به افزایش میل و رضایت جنسی منجر شود. برخی راهکارها برای بهبود خواب شامل ایجاد یک برنامه‌ی منظم خواب، اجتناب از مصرف کافئین و الکل قبل از خواب، ایجاد محیط خواب مناسب و مدیریت استرس می‌باشند. همچنین، برقراری ارتباط باز و صادقانه با شریک زندگی در مورد نیازها و مشکلات می‌تواند به بهبود روابط جنسی کمک کند.

ما در دوران نورهای مصنوعی زندگی می‌کنیم؛ از نورهای روشنی‌بخش و خانه و شهر گرفته تا نوری که از صفحات نمایشگر ابزارهای متعدد فنی دریافت می‌کنیم. صفحات تلویزیون، نمایش‌گرهای رایانه‌های شخصی، تبلت‌ها، گوشی تلفن‌های هوشمند، ساعت‌های هوشمند و حتی نمایشگرهای نصب‌شده روی یخچال‌ها، اجاق‌های پخت‌وپز و سایر ابزار آشپزخانه هوشمند.

ما و آلودگی نوری

محققان زیست‌شناسی سال‌ها درباره خطرات مجاورت با نورهای مصنوعی، که آن را آلودگی نوری می‌نامند، هشدار داده‌اند.

استفاده بی‌رویه از نورهای روشنایی معابر در شب که بخش بزرگی از آن به‌جای اینکه صرف روشن شدن محیط اطراف شود، به‌طور مستقیم به آسمان می‌رود و گنبدی نوری بر فراز شهرها ایجاد می‌کند نه‌تنها، منظره زیبای آسمان شب را از ما می‌رباید که اثرات مخربی بر زیست‌بوم اطراف ما دارد و باعث درخطر قرار گرفتن تعداد بسیاری از گونه‌های جانوری از لاک‌پشت‌ها گرفته تا پرندگان و گیاهان شده است، و علاوه بر هزینه بالایی که بابت تأمین انرژی خود طلب می‌کنند و به این واسطه بر افزایش اثرات تغییرات اقلیم اضافه می‌کنند، که بر زیست و سلامت انسان‌ها تأثیر می‌گذارند.

بدن ما به‌گونه‌ای تکامل پیداکرده است که با سازوکار و حضور غیاب نور طبیعی سازگار باشد. نور محیط بر عملکرد و تنظیم ساختاری درون مغز ما که از آن به ساعت درونی یا ساعت زیستی نامیده می‌شود، اثر می‌گذارد.

با افزایش نور محیط بدن نمی‌تواند مطابق ساعت زیستی خود، در حالت آرامش قرار بگیرد و بدین ترتیب کیفیت خواب ما به‌طورجدی تحت تأثیر قرار می‌گیرد و بدن ما گویی در حالت آماده‌باش باقی می‌ماند.

تأثیر خواب کم کیفیت بر سلامت امروز به مساله‌ای شناخته‌شده و تائید شده در جامعه پزشکی بدل شده است. این اختلال خواب نه‌تنها باعث خستگی، عدم تمرکز و ناکارآمدی ما در رفتارهای روزانه می‌شود که اثر قابل‌توجهی بر بروز اضطراب، افسردگی و حتی بیماری‌های جسمی دارد و به همین دلیل هم محققان توصیه می‌کنند سعی کنید اتاق و محل خواب خود را تا حد ممکن تاریک کنید و اگر امکانش وجود ندارد از چشم‌بندهای مخصوص خواب استفاده کنید تا مانع رسیدن نورد به حسگرهای بینایی خود شوید.

نور در پستوی خانه

اما این ‌همه‌ی داستان نیست. بسیاری از ما آخرین اقدامی که پیش از به خواب رفتن انجام می‌دهیم نگاه کردن به صفحات نورانی ابزارهای الکترونیکی خود مانند گوشی موبایل، تبلت و کتابخوان الکترونیکی یا ساعت‌های هوشمند است و همین‌طور نخستین کاری که هنگام بیدار شدن از خواب صورت می‌دهیم نیز همین است.

در این بین بسیاری از ما وقتی نیمه‌شب از خواب بیدار می‌شویم، از فرصت استفاده می‌کنیم و نگاهی به این صفحات درخشان می‌اندازیم.

نور سفید ترکیبی از طول موج‌های مختلف است. هنگامی‌که رنگین کمانی در آسمان رخ می‌دهد ما این فرصت را داریم که برخی از اجزای مریی تشکیل‌دهنده نور سفید را ببینیم. هر یک از این طولِ موج‌های مختلف متناسب با فرکانس و شدت متفاوتی است.

نور آبی انرژی بیشتری نسبت به نور قرمز دارد و برای همین هم کسانی که می‌خواهند در محیط تاریکی کار کنند که نور کمترین اثر را بر دقت و حساسیت بینایی آن‌ها داشته باشد (مانند ستاره شناسان یا محققان محیط زیست شب) از چراغ قوه‌های نور قرمز استفاده می‌کنند.

عمده دستگاه‌های الکترونیکی اما در شرایط عادی نور آبی بالایی دارند که نه‌تنها شدت بیشتری دارد که باعث خیرگی بیشتر شده و محققان حدس می‌زنند که اثر طولانی‌تری بر رفتار ساعت درونی بدن می‌گذارد.

بسیاری از سازندگان این ابزارها بر همین اساس دست به ابتکارهایی برای کاهش اثر این نورها بر خواب ‌زده‌اند، تغییر نور صفحات نمایش برای ساعت‌های منتهی به استراحت و همین‌طور معرفی ابزارهای مبتنی بر جوهر الکترونیکی (مانند کتاب‌ خوان‌های کیندل) و همین‌طور پیشنهاد استفاده از پیش‌زمینۀ تیره ازجمله این تلاش‌ها است.

نتایج تحقیقات بر تأثیر این اقدامات اگرچه در مرحله نتیجه‌گیری قطعی نیست اما نشان می‌دهد که چنین ترفندهایی می‌تواند حداقل از میزان خیرگی، خشک شدن چشم و کاهش اثر خیرگی بر ساعت درونی بدن بکاهد. اما آیا این به معنی توقف کامل اثر این ابزارها است؟

تحقیق جدیدی که البته روی موش‌ها انجام‌شده و تا زمانی که بتوان آن را به‌ عنوان گزاره‌ای عمومی مطرح کرد فاصله دارد، نشان داده است که احتمالاً تأثیر فرکانس نور بر اثر آن بر اختلال خواب و ساعت درونی کمتر از چیزی است که بیشتر فرض می‌شد.

پژوهشگران معتقدند که منابع نور با رنگ‌های مختلف، حتی اگر خیرگی کمتری ایجاد کنند یا تأثیری بر خشکی چشم داشته باشند، تأثیر چندانی بر کیفیت خواب ندارند.

چراغ‌ها را خاموش کنیم

فارغ از اینکه میزان تأثیر نور یا رنگ و فرکانس آن، هر یک بر خواب چه تأثیری دارد شاید گزینه مناسب و رفتار مناسب این باشد که از مدتی قبل از اینکه به خواب برویم به‌طور کل از این منابع نوری دوری کنیم.

رویدادهای استثنایی ممکن است در طول زندگی ما پیش بیاید که نیازمند توجه به محتوای صفحات نورانی در طول شب باشیم اما استفاده از روی عادت در تمام مدت شب از این ابزارها قطعاً بر کیفیت خواب و سلامت ما اثر می‌گذارد.

امیدوارم این مقاله برای شما مفید بوده باشه. اگر سوالی در این زمینه دارید میتوانید با درج در قسمت نظرات بیان کنید. حتما در اولین فرصت به شما جواب خواهم داد. همچنین اگر در مورد رابطه جنسی و سکستراپی سوالی داشتید و نیاز به مشاوره داشتید حتما با دکتر سعید بهکام ،  مشاور و سکستراپ در کانادا در صفحه درخواست مشاوره یا از طریق لینک زیر ارتباط برقرار کنید

بخش‌هایی از این مقاله را از سایت رادیو فردا انتخاب کرده‌ایم.

رفرنس علمی