راه رفتن بر روی دو پا از یک سو سبب شد تا انسان بتواند ابزارهای لازم برای زندگی را بسازد و به کشف جهان بپردازد اما مشکلاتی از جمله زایمان دردناک و کشنده را برای او به همراه داشت.
من سید سعید بهکام، دکتر روانکاو هستم. با من در این مقاله همراه باشید
نوزاد انسانی در مقایسه با نوزاد سایر حیوانات بسیار ناتوان است. به گونهای که اگر تا چندسال اول زندگی به نیازهای حیاتی او پاسخ داده نشود قادر به ادامه حیات نیست.
چرایی این تفاوت میان نوزاد انسان و نوزاد سایر حیوانات را باید در فرگشت (Evolution) جستجو کرد. اجداد انسانی بین ۶ تا ۱۰ میلیون سال پیش از خط تکاملی با اجداد مشترکشان از اورانگوتان و شامپانزه جدا شدند. قدیمیترین فسیل یافت شده از انسان به حدود ۲ میلیون سال قبل میرسد.
شواهد یافت شده از قدیمیترین سَرده یا جِنس (Genus) انسان که به آن «انسان راست قامت» (Homo erectus) گفته میشود، نشان میدهد که این گونه انسانی حدود ۲ میلیون سال پیش در آفریقا زندگی میکرده است. انسان راست قامت دریافت که ایستادن بر روی دوپا سبب میشود که بتواند در شکار و فرار بهتر عمل کند و کمتر در معرض خطر مرگ قرار گیرد.
با این حال انسانهای نخستین هنوز با حالتی خمیده راه میرفتند. دیگر گونههای انسانی -که پیش از گونه کنونی که «انسان خردمند» یا نوین (Homo sapiens) نامیده میشود- میزیستند نیز به تدریج دریافتند که راه رفتن بر روی دوپا میتواند زندگی بهتر و عمری طولانیتری را برای آنان رقم بزند.
راه رفتن بر روی دو پا از یک سو سبب شد تا انسان بتواند ابزارهای لازم برای زندگی را بسازد و به کشف جهان بپردازد. کشف آتش به انسان کمک کرد تا غذای خود را بپزد و انتخابهای بهتر غذایی سبب افزایش حجم مغز و بزرگ شدن جمجمه انسان نسبت به حجم بدن او در مقایسه با سایر حیوانات شد.
اما تغییرات دیگری نیز در اندامهای انسان رخ داد؛ از جمله کوچک شدن لگن خاصره. این تغییرات به انسان امکانات حرکتی جدیدی را میداد که پیش از این برایش موثر نبود. با این وجود بزرگ شدن جمجمه و کوچک شدن لگن خاصره مساله زایمان انسان را دشوار کرد و مرگهای بسیاری را به همراه داشت.
به دنبال مشکل زایمان در انسان، تغییرات فرگشتی و تکامل زیستی به تدریج رخ داد. انتخاب طبیعی (Natural Selection) یعنی فرایندی که طی نسلهای پیاپی، با شیوع صفاتی که احتمال زنده ماندن و موفقیت زاد و ولد یک موجود را در یک جمعیت افزایش میدهند، مسیر فرگشت را به سمت تولد نوزادان انسانی کمتر تکامل یافته شکل داد.
به این ترتیب، مادرانی که نوزادان خود را به صورت تکامل نیافته زایمان میکردند شانس بیشتری برای زنده ماندن داشتند. همچنین نوزادان این مادران تا رسیدن به زمان باروری زنده میماندند و به این ترتیب شانس حاملان این صفت ژنتیکی به تدریج و طی هزار سال در جمعیت انسانی گسترش یافت.
برآیند این مسائل سبب شد که نوزاد انسانی امروزه زمان کوتاهتری را در رحم مادر سپری کند و تکامل مغز وی پس از تولد نیز ادامه یابد. در واقع بخشی از دوران تکوین نوزاد که در سایر پستانداران در رحم مادر صورت میپذیرد در نوزاد انسانی به تعویق افتاده و به خارج از بدن مادر منتقل شده است.
منبع: euronews
