سادیسم و مازوخیسم از دیدگاه اریک فروم

فروم سادیسم و مازوخیسم را از یک ریشه می‌داند و معتقد است که منشا هر دوی اینها احساس تنهایی و ناتوانی است. تلاش ناشی از سادیسم و مازوخیسم به شخص کمک می‌کند که از احساس غیرقابل تحمل تنهایی و ناتوانی بگریزد.

من سید سعید بهکام، دکتر روانکاو هستم. با من در این مقاله همراه باشید

مشاهدات تجربی و روانکاوی نشان داده که افراد مازوخیست به شدت هراس از تنهایی و ناچیزی دارند. که البته در بیشتر موارد از آن آگاه نیستند. هر چه بیشتر در افراد مازوخیست دقیق شویم و با روانکاوی به ناخودآگاه آنها دست یابیم حس ترس و هراس از تنهایی و ناچیزی آنها را واضحتر میبینیم.

فروم معتقد است که تمام رفتارهای مازوخیسم را با این انگیزه می‌توان توضیح داد.برای مثال کسی که گرفتار کشمکش میان آرزوی نیرو و استقلال و احساس ناچیزی و ناتوانی است از این تعارض عذاب می‌کشد حال اگر موفق شد نفس خود را به هیچ تنزل دهد و آگاهی خویش را که فردی مستقل و جدا از دیگران است را از میان بردارد از این تعارض می‌رهد. احساس کوچکی و بیچارگی یک راه این هدف است. مقهور درد و عذاب شدن راه دیگر و مغلوب مستی شدن راه دیگر.

در مازوخیسم فرد به دنبال رهایی از احساس تنهایی و ناتوانی است. رنج و درد در تلاش‌هایی که فرد در راه رها شدن از این احساس‌ها می‌کند به وجود می‌آید و خود درد و رنج هدف شخص نیست. رنج و درد بهایی گران است که رفته رفته افزونی می‌گیرد بدون آنکه هرگز متاعی که باید، در برابر آن خریداری شود، یعنی صلح و آرامش درونی به دست آید. تلاش برای اینکه جزئی شویم از کلی نیرومندتر که بیرون از ماست و بخواهیم خود را در آن غرقه کنیم نیز یکی دیگر از راه های غلبه بر احساس ناتوانی و ضعف است.

در رفتارهای سادیست شخص تلاش می کند با زیر سلطه درآوردن دیگران از احساس تنهایی و ناتوانی بگریزد. در اینجا هم می‌بینیم که فروم آزار و اذیت دیگران توسط فرد سادیسم را هدف این فرد نمی‌داند بلکه هدف باز همان رهایی از احساس تنهایی با جزئی از خود کردن دیگران و غلبه بر احساس ناتوانی است که بعضا منجر به آزار دیگران می شود.

سادیسم حتی می تواند به صورت عشق بروز کند: روابط عاشقانه ای که یکی از طرفین دوست دارد طرف مقابل همواره احساس امتنان و سپاسگزاری نسبت به او داشته باشد محل مناسبی برای ارضای خوی سادیستی است. از طرفی شخص مازوخيست که در رابطه‌ی عاشقانه قرار می‌گیرد نیز دوست دارد که خود را وقف طرف مقابل کرده تمام خواسته های او را خواسته های خود بداند. به همین دلیل به کرات می بینیم که رابطه‌ی سادیست مازوخیست عشق خوانده می‌شود.

منبع: مشاوره