مطالعه‌ای تازه از نشریه پیشگامان علوم اعصاب انسانی پرده از تأثیرات جدی و نگران‌کننده تماشای مکرر محتوای پورن بر مغز و احساسات انسان برداشته است. به گفته دانشمندان، پورن نه‌تنها رفتاری جنسی بلکه محرکی عصبی است که مشابه مواد مخدر عمل کرده و ممکن است به تغییرات دائمی در مدارهای پاداش و خودکنترلی مغز منجر شود.
به گفته دانشمندان، پورن نه‌تنها رفتاری جنسی بلکه محرکی عصبی است که مشابه مواد مخدر عمل کرده و ممکن است به تغییرات دائمی در مدارهای پاداش و خودکنترلی مغز منجر شود.
ساختار مغز تحت تأثیر رفتارهای وسواسی
در یک تحقیق میدانی در دانشگاه چنگدو چین، ۲۱ دانشجوی سالم که سابقه مصرف مواد نداشتند، به دو گروه تقسیم شدند:
۱. گروهی که پورن را گاهی و تفننی تماشا می‌کردند
۲. گروهی که به‌صورت وسواسی و مکرر آن را دنبال می‌کردند
با بررسی واکنش‌های مغزی و جسمی داوطلبان قبل و بعد از تماشای یک ویدئوی پورن ۱۰ دقیقه‌ای، محققان به سه تغییر کلیدی پی بردند:
1. اختلال در مدار پاداش مغز
هنگام مشاهده محتوای پورن، فعالیت مناطقی از مغز مثل قشر قدامی جانبی پیش‌پیشانی و قشر فرونتوپولار، که مرتبط با تصمیم‌گیری و پاداش‌اند، شدیداً افزایش می‌یابد؛ مشابه آنچه در معتادان به کوکائین دیده می‌شود.
نتیجه: وابستگی شدید به لذت‌های سریع، کاهش علاقه به روابط اجتماعی و فعالیت‌های سالم، و نیاز به محتوای افراطی‌تر برای تحریک مجدد.
کاهش ضربان قلب در حین تماشای پورن، مشابه حالاتی است که مصرف‌کنندگان مواد افیونی تجربه می‌کنند. سرخوشی، کرختی احساسی و نوسانات عاطفی در بین کسانی که مدام پورن می‌بینند بیشتر گزارش شده است.
در مقابل، کسانی که تفننی پورن می‌بینند، واکنش‌هایی مثل انزجار و ترس نشان دادند که نشان‌دهنده عملکرد سالم‌تر سامانه دفاعی روانی آن‌هاست.
در مقابل، کسانی که تفننی پورن می‌بینند، واکنش‌هایی مثل انزجار و ترس نشان دادند که نشان‌دهنده عملکرد سالم‌تر سامانه دفاعی روانی آن‌هاست.
3. ضعف عملکرد شناختی و افت تمرکز
آزمایشات شناختی پس از تماشای پورن نشان داد که سرعت و دقت واکنش ذهنی کاهش یافته است.
به‌عبارتی، افرادی که زیاد پورن می‌بینند، تمرکز، حافظه کاری و تصمیم‌گیری منطقی ضعیف‌تری دارند.
آیا واقعا پورن اعتیادآور است؟
اگرچه بسیاری از یافته‌ها شباهت تماشای پورن با اعتیاد به مواد مخدر را نشان می‌دهند، اما متخصصان هنوز بر سر این واژه توافق ندارند.
دکتر نیکلاس بورگونیا، رواندرمانگر و استاد دانشگاه آلاباما:
«رابطه جنسی ذاتاً یکی از قوی‌ترین محرک‌های طبیعی بدن انسان است، اما این به معنای اعتیاد کامل نیست. گرچه برخی علائم مثل اضطراب یا افسردگی پس از ترک دیده می‌شوند، اما مثل ترک دارو نیستند.»
در مقابل، دکتر جان فوبرت، مشاور ارتش آمریکا، از شناسایی «اعتیاد به پورن» به‌عنوان یک بیماری رفتاری حمایت می‌کند و می‌گوید:
«پورن مغز را تغییر می‌دهد و رفتارهای اجتماعی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. هرچه فرد بیشتر تماشا کند، احتمال مداخله در برابر خشونت جنسی کمتر می‌شود.»
راهکار ترک پورن: از انعطاف مغز تا درمان‌های تخصصی
خبر خوب این است که مغز انسان انعطاف‌پذیر است و قابلیت بازسازی دارد.
یکی از مؤثرترین روش‌های درمان، روان‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) است.
این روش شامل:
پذیرش افکار وسواسی بدون قضاوت
آموزش «فاصله‌گیری شناختی» برای کنترل تمایلات
بازگشت به زندگی هدفمند و معنادار
در یک آزمایش بالینی در سال ۲۰۱۶، ۹۲٪ افراد بعد از ۱۲ جلسه درمان، مصرف پورن را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دادند و ۵۴٪ به‌طور کامل آن را کنار گذاشتند.
در یک آزمایش بالینی در سال ۲۰۱۶، ۹۲٪ افراد بعد از ۱۲ جلسه درمان، مصرف پورن را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دادند و ۵۴٪ به‌طور کامل آن را کنار گذاشتند.
جمع‌بندی: چرا ترک پورن برای سلامت ذهنی مهم است؟
بهبود عملکرد شناختی و تصمیم‌گیری
ثبات احساسی و کاهش افسردگی
افزایش انگیزه و کیفیت روابط اجتماعی
کاهش وابستگی به محرک‌های بیرونی
تماشای مداوم پورن فقط یک عادت نیست؛ تغییری پنهان در ساختار مغز و احساسات ماست که می‌تواند کیفیت زندگی را به‌مرور کاهش دهد. اما با آگاهی و کمک تخصصی، می‌توان این چرخه را شکست و به تعادل ذهنی بازگشت.
طبق مقاله منتشر شده در JAMA Psychiatryدر منبع معتبر PubMed این تحقیق نشان می‌دهد که مشاهده مکرر محتوای پورن با کاهش حجم نواحی کلیدی ماده خاکستری مغز و کاهش اتصال عصبی بین مراکز پاداش و کنترل شناختی همراه است؛ که شبیه تغییرات دیده‌شده در برخی اعتیادها است.
به دنبال مشاوره ی حرفه‌ای برای بهبود مسائل زناشویی و یا مسائل مربوط به سلامت روان خود هستید؟
