فنتانیل، یک مخدر بسیار قوی، طی سال‌های اخیر عامل اصلی مرگ‌ومیر ناشی از اووردوز بوده است.
گزارش‌های جدید از کالیفرنیا نشان دادند که دود کردن فنتانیل از تزریق آن رایج‌تر شده؛ و به همین دلیل CDC این تحقیق گسترده را انجام داده است.
افزایش ۷۴ درصدی مرگ‌ومیر ناشی از دود کردن مواد مخدر
یک مطالعه گسترده از مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها (CDC) نشان می‌دهد که بین اوایل ۲۰۲۰ تا اواخر ۲۰۲۲، مرگ‌ومیر ناشی از مصرف بیش از حد مواد مخدر به‌صورت دود کردن (Smoking)۷۴٪ افزایش یافته است. در مقابل، مرگ‌ومیر ناشی از تزریق (Injection) در همین دوره ۲۹٪ کاهش داشته است.
این تغییر بزرگ نشان می‌دهد که الگوی مصرف مواد در آمریکا به‌طور چشمگیری در حال تغییر است و روش دود کردن به روش غالب برای مصرف مواد، به‌ویژه فنتانیل، تبدیل شده است.
فنتانیل، یک مخدر بسیار قوی، طی سال‌های اخیر عامل اصلی مرگ‌ومیر ناشی از اووردوز بوده است. گزارش‌های جدید از کالیفرنیا نشان دادند که دود کردن فنتانیل از تزریق آن رایج‌تر شده؛ و به همین دلیل CDC این تحقیق گسترده را انجام داده است.
اما آیا دود کردن فنتانیل خطر کمتری دارد؟
خیر. به گفته‌ی لورن تانز، نویسنده ارشد مطالعه:
«هم دود کردن و هم تزریق فنتانیل خطر اووردوز بالا دارند. در برخی پژوهش‌ها تصور می‌شد دود کردن کمتر کشنده است، اما داده‌های جدید خلاف آن را ثابت می‌کنند.»
روش مصرف چگونه تغییر کرده است؟
الکس کرال، پژوهشگر حوزه مواد مخدر در سانفرانسیسکو، توضیح می‌دهد:
پودر روی فویل آلومینیوم یا لوله شیشه‌ای قرار می‌گیرد.
اما این روش در عمل مرگ‌ومیر بیشتری ایجاد کرده است.
نتایج دقیق مطالعه CDC
این تحقیق روی ۳۱۱ هزار مرگ ناشی از اوردوز بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲ و با بررسی:
گواهی‌های مرگ
گزارش‌های سم‌شناسی
داده‌های پزشکی قانونی
انجام شده است.
یافته‌های کلیدی
افزایش ۷۴٪ مرگ‌ومیر مرتبط با دود کردن
کاهش ۲۹٪ مرگ‌ومیر مرتبط با تزریق
در اواخر سال ۲۰۲۲:
۲۳٪ مرگ‌ها مربوط به دود کردن
۱۶٪ تزریق
۱۶٪ استنشاق از بینی
۱۴.۵٪ بلع مواد
چالش‌ها و محدودیت‌ها
تشخیص دقیق روش مصرف همیشه ساده نیست. مصرف‌کننده ممکن است چندین ماده را با چند روش مصرف کرده باشد. برای مثال:
وجود جای سوزن معمولاً به‌عنوان تزریق ثبت می‌شود
اما برای ثبت «دود کردن» لازم است فویل، لوله یا پیپ در محل پیدا شود
مشاهده نی ممکن است اشتباهاً به‌عنوان استنشاق بینی ثبت شود
با وجود این محدودیت‌ها، پژوهشگران تأکید می‌کنند که روند کلی مصرف در آمریکا به‌سمت دود کردن در حال افزایش است.
جمع‌بندی
این مطالعه مهم‌ترین یافته‌های سه سال اخیر درباره الگوی مصرف مواد در آمریکا را نشان می‌دهد:
مصرف به شیوه دود کردن، هم شایع‌تر شده و هم مرگ‌بارتر
فنتانیل همچنان عامل اصلی مرگ‌ومیر ناشی از اوردوز
تغییر روش مصرف تأثیر مستقیمی بر سیاست‌گذاری سلامت عمومی دارد
طبق مقاله «Routes of Drug Use Among Drug Overdose Deaths, US, 2020-2022» نشان می‌دهد که بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲، درصد مرگ ناشی از اوردوز که شواهد استفاده به‌صورت دود کردن دارند، ۷۳٫۷٪ افزایش پیدا کرده، در حالی که درصد مرگ با شواهد تزریق کاهش داشته است.
این مطالعه از داده‌های «SUDORS» (سیستم گزارش مرگ‌های مصرف تصادفی مواد) استفاده کرده است تا تغییر مسیر مصرف (route of administration) را در مرگ‌ومیر بررسی کند.
مطالعه‌ای دیگر («Morbidity and Mortality Weekly Report») تأیید می‌کند که در برخی ایالت‌ها، شیوع دود کردن مواد مخدر (به ویژه فنتانیل) به‌عنوان مسیر مرگ‌بار افزایش و این می‌تواند پیامد جدی برای بهداشت عمومی داشته باشد.
اما یک مطالعه درمانی (cohort) به این موضوع اشاره می‌کند که در میان کسانی که از اوپیوئیدها استفاده می‌کنند، آن‌هایی که به‌صورت دود کردن مصرف می‌کنند، نرخ مرگ‌ومیر کلی پایین‌تری دارند نسبت به کسانی که تزریق می‌کنند.
در پژوهشی در کالیفرنیا، بررسی شده که افرادی که فنتانیل را دود می‌کنند نسبت به آن‌هایی که تزریق می‌کنند، احتمال کمتری برای مرگ غیرمرگبار اوردوز و عفونت پوست و بافت نرم دارند.
ارتباط با رابطه جنسی
اگرچه این مطالعات عمدتاً بر مرگ‌ومیر و خطر اوردوز تمرکز دارند، اما تغییر مسیر مصرف (از تزریق به دود) می‌تواند نشان‌دهنده رفتار پرریسک‌تر مصرف مواد باشد، که به خودی خود می‌تواند سلامت جسمی و عروقی فرد را به خطر بیاندازد.
آسیب فیزیکی ناشی از مصرف مداوم مواد (مثلاً آسیب‌های عروقی از اوردوزهای مکرر یا مصرف زیاد فنتانیل) ممکن است بر جریان خون تأثیر بگذارد، و این می‌تواند به مشکلات جنسی مثل اختلال نعوظ یا کاهش کیفیت رابطه جنسی منجر شود اما این بخش مشخصا در این مطالعات مورد بررسی قرار نگرفته است.
از آن‌جا که مصرف دود کردن مواد ممکن است با رفتارهای پرخطر‌تر و مصرف ترکیبی (مثلاً فنتانیل + محرک‌ها) همراه باشد، افراد ممکن است مشکلات سلامت بلندمدت (کاردیولوژیک، عروقی) پیدا کنند که تأثیر غیرمستقیمی بر عملکرد جنسی دارد.
به دنبال مشاوره ی حرفه‌ای برای بهبود مسائل زناشویی و یا مسائل مربوط به سلامت روان خود هستید؟
